«Το πιο σημαντικό είναι να αναγνωρίζουν ότι στη μουσική που ακούνε είμαι εγώ. Και ποιος είμαι εγώ; Έλληνας, εβραίος σεφαραδίτης με ρίζες από τα Γιάννενα, τη Θεσσαλονίκη και τη Σμύρνη που ζω στο Λος Άντζελες….» Ο Μίνωας Μάτσας έχει απόλυτη επίγνωση των παράδοξων της ιστορίας του. Και την αφηγείται με τρόπο γλαφυρό και ακομπλεξάριστο. Βραβευμένος από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, δημιουργεί παράλληλα τελείως διαφορετικά πρότζεκτ, με έδρα του την Αμερική. Αφορμή η ταινία «Σκλάβοι στα δεσμά τους» για να μιλήσουμε με τον Μίνωα Μάτσα και ...εγγονό. Για να μάθουμε ότι ετοιμάζει τη μουσική για δύο ντοκιμαντέρ, ένα για την Ελλάδα και ένα για την Αμερική, «το πρώτο για «τα κρυμμένα παιδιά» -παιδιά από εβραϊκές οικογένειες που σώθηκαν στην κατοχή απο ελληνικές οικογένειες, με άλλα ονόματα και ψεύτικα διαβατήρια» και το δεύτερο «για τον Stan Lee, τον θρυλικό animator που σχεδίασε τους χαρακτήρες των Spider Man, Iron Man, X-Men». Μουσική παρακαλώ...
- Σε πόσο χρονικό διάστημα γράψατε τη μουσική για την ταινία «Σκλάβοι στα δεσμά τους»; Ποιά ήταν τα δεδομένα που έπρεπε να γνωρίζετε για να εμπνευστείτε;
- Η ταινία ξεκινάει όταν ο Τώνη Λυκουρέσης μου έστειλε την αρχική εκδοχή του σεναρίου. Εντυπωσιάστηκα από την εποχή και το περιεχόμενο του έργου, διάβασα το βιβλίο του Θεοτόκη, τα καλοκαίρια που ερχόμουν στην Αθήνα συναντιόμασταν με τον Τώνη και με ενημέρωνε για την πορεία της ταινίας… Απαραίτητη προϋπόθεση η χημεία. Όπως μου είχε πει και ο Κώστας Γαβράς (όταν έγραφα τη μουσική για το “Τhe Parthenon” που παρουσιάστηκε στη Μetropolitan Opera στη Νέα Υόρκη) ο διευθυντής φωτογραφίας και ο συνθέτης είναι οι πιο πολύτιμοι συνεργάτες του. Από την αρχή μου είπε πως δεν θέλει μουσική εποχής, αλλά αντίθετα θα ήθελε μια σύγχρονη άποψη. Αυτό μου έλυσε τα χέρια να εκφραστώ ελεύθερα χωρίς να πρέπει να μιμηθώ κάποιο στιλ.
- Πώς νιώσατε όταν μάθατε ότι βραβευτήκατε; Τι σημαίνει ένα χρηματικό έπαθλο για έναν δημιουργό;
- Χάρηκα όταν το έμαθα, γιατί ήταν κάτι αναπάντεχο. Όσο για τα βραβεία είμαι επιφυλακτικός. Ποτέ δεν θα κρίνω μια μουσική ή κάτι άλλο γιατί έχει βραβευτεί. Και το χρηματικό έπαθλο είναι σημαντικό. Όπως θα ξέρετε η πειρατεία και το –δε βαριέσαι downloading- κυβερνάει παντού. Άρα το χρηματικό μέρος μετράει.
- Έχετε επιλέξει να ζείτε στο Λος Αντζελες. Ποιό είναι το προσωπικό σας στοίχημα και τι είναι αυτό που δεν σας κράτησε στη γενέτειρα σας;
- Το 2000 αποφάσισα να συνεχίσω τη μαθητεία μου στη μουσική στο Juilliard, στη Νέα Υόρκη. Από τότε κύλησαν όλα σχεδόν μόνα τους. Δηλαδή το 2002 και ενώ θα γύριζα στην Αθήνα, έκανα κάποια επαγγελματικά ραντεβού στο Λος Άντζελες και αισθάνθηκα ότι θέλω να ζήσω εκεί. Μετακόμισα στην…άγρια δύση. Όσο δύσκολη κι αν είναι αυτή η πόλη, όσο ανταγωνιστική και σκληρή, εδώ μου δίνεται η ευκαιρία να συνεργάζομαι με ανθρώπους απ’όλο τον κόσμο, να ανοίγω τους μουσικούς ορίζοντες μου. Το μόνο στοίχημα που έχω βάλει είναι να γίνομαι καλύτερος, σε πολλά επίπεδα, όχι μόνο στη μουσική. Γιατί δεν μπορώ να βρίζομαι με τους ταξιτζήδες, να παρκάρω όπου να’ναι, να βγάζω τον σκύλο μου βόλτα και να τα κάνει όπου θέλει, να καπνίζω διπλα στον άλλον που δεν γουστάρει... Η τεχνολογία σήμερα μας δίνει τη δυνατότητα να είμαστε παντού και πουθενά. Έτσι λοιπόν έπαψε να με βασανίζει το που πρέπει να μένω. Ευτυχώς η δουλειά μου με πηγαίνει όπου θέλει αυτή.
- Κουβαλάτε ένα όνομα που αποτελεί συνώνυμο της ελληνικής δισκογραφίας. Πώς δεν επιλέξατε να γράψετε μουσική για τους σύγχρονους Έλληνες καλλιτέχνες και προτιμήσατε έναν σίγουρα λιγότερο εμπορικό δρόμο σε μια τεράστια αγορά;
- Είναι αλήθεια ότι μεγάλωσα μέσα στην ελληνική δισκογραφία. Ο πατέρας μου με έπαιρνε απο πιτσιρίκι στο στούντιο και μόλις που έφτανα να δω τι γίνεται πίσω απο το τζάμι. Σήκωνα λοιπόν τις μύτες των ποδιών μου και έβλεπα να διευθύνει ενας πανήψηλος άνθρωπος με μαύρα, -ο Θεοδωράκης- ή άκουγα τον Χατζιδάκι να εξηγεί στους μουσικούς πως να παίξουν και αργότερα να λέει ανέκδοτα ...Ή τον Λοϊζο που ερχόταν στο σπίτι τις Κυριακές να φάει μαζί μας. Χρωστάω λοιπόν ένα μεγάλο ευχαριστώ στον πατέρα μου που με “εξέθεσε” σε όλους αυτούς τους ταλαντούχους και χαρισματικούς συνθέτες, σε όλες αυτές τις εξαίσιες μουσικές και τα λόγια των ποιητών. Πώς να μην αγαπήσω το τραγούδι; Έτσι, πολύ πριν σπουδάσω την “επίσημη” μουσική έγραφα τραγούδια. Έχω κάνει τραγούδια με τον Νταλάρα, την Αλεξίου, τη Λεονάρδου,τον Μαχαιρίτσα, τη Μόραλη, τον Θωμαϊδη και άλλους.
- Σε τι θα λέγατε όχι; Σε ποιους σκηνοθέτες θα λέγατε αμέσως ναι;
- Σκηνοθέτες που θα ήθελα να συνεργαστώ…. Cohen brothers, Danny Boyle, Sam Mendes, Pedro Almodovar κι απο Έλληνες Καραμαγγιώλης, Βούλγαρης, Χαραλαμπίδης… Αν και κάθε περίπτωση τη βλέπω σαν πρόκληση, αλλά και σαν ένα κίνητρο να εκφράσω μουσικά κάτι, αν μου ζητούσαν να κάνω μουσική για ένα πορνό θα έλεγα όχι. Όχι απο ηθικής βέβαια άποψης αλλά γιατί μάλλον δεν θα ήξερα τι να γράψω! Επίσης όχι θα έλεγα σε μια δουλειά πρόχειρη, χωρίς σενάριο και πολύ δήθεν… Οι διαφημίσεις πάλι έχουν πλάκα. Έχω πειραματιστεί και σ’αυτές μερικές φορές. Είναι σαν μικρού μήκους ταινίες, με αρχή, μέση, τέλος και πρέπει ό,τι έχεις να πεις να το πεις σε 30 δευτερόλεπτα. Είιναι επίσης υψηλή τέχνη να το κάνεις πετυχημένα. Και αρκετά προσοδοφόρα!