Το περιοδικό «The Cut», αμερικάνικο, προχωρημένο, εναλλακτικό, -πείτε το όπως θέλετε-, δημοσίευσε πριν από λίγες ημέρες τους «Νέους Κανόνες». Για να διαβάσουμε «uncut», χωρίς περικοπές, όλα αυτά που σκεφτόμαστε, θα θέλαμε να συμβαίνουν γύρω μας, αλλά για κάποιο λόγο, γίνονται αλλιώς. Γιατί όλα (τελικά) είναι πολιτισμός. Αν το σκεφτείτε, έχει αλλάξει τρομακτικά ο τρόπος που βγαίνουμε, φλερτάρουμε, διασκεδάζουμε, επικοινωνούμε, δουλεύουμε, ταξιδεύουμε... Και δεν μιλάμε σε σχέση με το τι γινόταν πριν από μία δεκαετία αλλά μόλις δύο ή τρία χρόνια πριν.
To νέο σαβουάρ-βιβρ λοιπόν. Ξέρετε πώς να συμπεριφέρεστε; Πώς να στέλνετε μηνύματα, να απαντάτε σε emails, τι φιλοδώρημα να δίνετε, αλλά και πως να …εξαφανίζεστε, τι σημαίνει «ghosting», αν επιβάλλεται να έχουμε ανοιχτή την κάμερα και το μικρόφωνο στις συσκέψεις μέσω zoom; Έχουμε αλήθεια το δικαίωμα να μαλώνουμε τα παιδιά των άλλων; Nα ρωτάμε τι βαθμούς πήρε ο συμμαθητής τους στον έλεγχο; Έχει νόημα να αγριοκοιτάμε τους γονείς ενός μωρού που κλαίει στο εστιατόριο; Λέτε να μην το ξέρουν;
Καλύτερα να αφήσουμε τα αυτονόητα απέξω. Αν δηλαδή πρέπει να κυκλοφορεί κανείς με σακίδιο στο μετρό, να κορνάρει μόλις ανάψει το φανάρι στον οδηγό που προπορεύεται με το αυτοκίνητο του, να ρωτάει μια κοπέλα ή μια γυναίκα αν είναι έγκυος, πόσο χρονών είναι ή πόσα κιλά, να έχει το κινητό του σε ανοιχτή ακρόαση όταν δεν είναι μόνος. Στο σπίτι.
Η λίστα είναι ατελείωτη. Και όσο «ντεμοντέ» πρέπει. Πότε είναι σωστό να ακυρώσεις το δείπνο που έχεις κανονίσει; Μέχρι τις 2 το μεσημέρι. Της ίδιας ημέρας. Αν το κάνεις στις 3μμ, τότε δύσκολα θα βρει εναλλακτική ο φίλος, η φίλη, ο/η συνοδός σου. Σε περίπτωση που το κάλεσμα είναι σε κάποιο σπίτι, οφείλεις να έχεις ενημερώσει φυσικά από το προηγούμενο βράδυ. Για ευνόητους λόγους.
Μην ξυπνάτε ποτέ τον σύντροφο σας. Για κανέναν λόγο. Και φυσικά μην ανάβετε το φως όσο κοιμάται. Αν έχετε βγει έξω για πρώτο ραντεβού, αναρωτηθείτε αν μιλήσατε πολύ. Σκεφτείτε ποια ήταν η τελευταία ερώτηση που κάνατε και μετρήστε τις ανάσες σας. Δεν είναι αγώνας τένις με αντίπαλο τον Στέφανο Τσιτσιπά. Αν θέλετε να φύγετε, μπορείτε να πείτε οποιοδήποτε μικρό, λευκό ψέμα για την γάτα σας που αρρώστησε… Ή τον σκύλο που πρέπει να βγει επειγόντως βόλτα.
Αν κάποιος, αρχίσει να αφηγείται μια ιστορία που σας την έχει ξαναπεί, έχετε δύο δευτερόλεπτα να το δηλώσετε. Αν έχει πάρει φόρα, και οι υπόλοιποι της παρέας δεν αντιδρούν, τότε καλύτερα να σωπάσετε. Μην περιγράφετε ποτέ βίντεο από το TikTok. Είναι πιο βαρετό και βασανιστικό από το να προσπαθείς να αναλύεις το όνειρο σου.
Σε περίπτωση που συναντήσετε κάποιον που γνωρίζετε αλλά δεν θυμάστε το όνομα του, πείτε, «Γεια, έχουμε γνωριστεί, είμαι η Σ.» Μην απαντάτε ποτέ σε κομπλιμέντο με κομπλιμέντο. Όσο ειλικρινές κι αν είναι, δεν θα είναι αυθόρμητο. Αρκεί ένα «ευχαριστώ.» Αν κάποιος πει λάθος μια λέξη αλλά έχετε καταλάβει τι εννοεί, καλύτερα να μην τον διορθώσετε. Προσπεράστε το. Η σωστή αντίδραση σε κάτι που το γνωρίζετε ήδη δεν είναι «το ξέρω» αλλά «έχετε δίκιο.»
Μην ρωτάτε ποτέ τους άλλους πως κόλλησαν Covid-19. Δείξτε απλώς ενδιαφέρον. Ρωτήστε τους αν νιώθουν καλύτερα κι αν μπορείτε να κάνετε κάτι για να βοηθήσετε. Και φυσικά μην πείτε δυνατά γιατί φοράνε μάσκα. Αν νιώθετε αμήχανα, φορέστε κι εσείς. Μπορεί να έχουν βρογχίτιδα, να φοβούνται, να την συνήθισαν…
Αν αναφερθείτε στα ζώδια, και δεν δείτε ενθουσιώδεις αντιδράσεις, τότε αλλάξτε θέμα. Καλύτερα να μιλήσετε για τον καιρό. Σε όλους αρέσει αυτό το θέμα κι έχουν κάτι να πουν. Μην λέτε ποτέ σε κάποιον, γυναίκα ή άνδρα, ότι σας θυμίζει κάποιον άλλον. Ηθοποιό, τραγουδιστή, τον γείτονα, δεν έχει σημασία. Την Μπάρμπαρα Στράιζαντ στα νιάτα της (!) Τον Μάρλον Μπράντο. Στον …«Νονό»; Το ρίσκο είναι πάντοτε τεράστιο.
Ακούστε προσεκτικά τον συνομιλητή σας. Μην διακόπτετε και μην κάνετε εσωτερικό μονόλογο με την ιστορία που έχετε σκεφτεί να μοιραστείτε μόλις βάλει τελεία. «Ακούγεστε»… Και σίγουρα σας προδίδουν τα μάτια σας. Όταν βγαίνουμε έξω, αν το μπέργκερ σας θυμίζει σαλάτα, τότε μάλλον θα πρέπει να περιορίσετε τις απαιτήσεις σας. Ο κατάλογος είναι κατάλογος, και το μενού δεν μπορεί να αλλάζει σε κάθε παραγγελία. Εκτός κι αν έχετε κάποια σοβαρή αλλεργία.
Αν στέκεστε στη ουρά κι έρθει η σειρά σας, σταματάτε αυτομάτως να απαντάτε σε μηνύματα ή να σκρολάρετε. Να ακούτε μουσική. Λυπηθείτε όσους περιμένουν πίσω σας. Αν είστε καλεσμένοι σε τραπέζι, μην αρχίσετε να λέτε κατά τη διάρκεια του φαγητού, τι απεχθάνεστε να τρώτε. Φάτε διακριτικά ό,τι σας αρέσει, και πηγαίνετε να συνεχίσετε σπίτι. Aν δεν θέλετε να συμμετέχετε σε κάποιο παιχνίδι, προσφερθείτε να κρατάτε το σκορ. Στο πινγκ πονγκ, στο Scrabble, όπου. Όποτε.
Όταν έρθει ο λογαριασμός, όσο μεγάλη κι αν είναι η παρέα, προτείνετε να μοιραστεί ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων. Δεν έχει σημασία ποιος ήπιε ή έφαγε περισσότερο, ποιος ενέδωσε στο γλυκό. Διά οχτώ. Αυτή είναι η απάντηση. Για αποφυγή παρεξηγήσεων. Αλλά αν πίνεις, κι εγώ δεν πίνω αλκοόλ, πρότεινε τουλάχιστον να πληρώσεις το φιλοδώρημα.
Δεν αργοπορούμε. Ποτέ. Δέκα λεπτά, έστω το ακαδημαϊκό τέταρτο, μετά δεν υπάρχουν δικαιολογίες. Σε οποιοδήποτε κάλεσμα μπορείτε να προσφερθείτε φεύγοντας, να βγάλετε μία (τουλάχιστον) σακούλα με σκουπίδια. Και φυσικά πάντοτε ευχαριστούμε την επόμενη μέρα τον οικοδεσπότη ή την οικοδέσποινα. Κι αν προσφέρετε κρασί ή γλυκό, δεν μπορείτε να το πάρετε φεύγοντας μαζί σας. Είναι δώρο.
Ο φακός στο κινητό. Προσοχή πως και πότε τον χρησιμοποιείτε. Για να διαβάσετε το μενού; Διακριτικά, ναι. Χωρίς να τυφλώνετε τον απέναντι σας. Στη σκοτεινή αίθουσα ενός κινηματογράφου; Ούτε για αστείο. Ελέγχοντας τα μηνύματα σας και τα emails σας κάθε πέντε λεπτά, στη διάρκεια μίας θεατρικής παράστασης, ή της προβολής μίας ταινίας, χαλάτε όλη τη μυσταγωγία. Αν μπορείτε να απαντήσετε στο τηλέφωνο στη διάρκεια μίας εκδήλωσης; Την απάντηση την ξέρετε ήδη. Εμπνευστείτε από το «Emily in Paris.»
Και κάτι τελευταίο: όταν έχουν πέσει οι τίτλοι τέλους, και περπατάτε με την παρέα σας για να αποχωρήσετε από την αίθουσα, προσπαθήστε να μην κουβεντιάζετε για το φιλμ. Ποτέ δεν ξέρετε ποιος σας ακούει, και σίγουρα μπορεί να έχει διαβάσει κριτικές αλλά δεν είναι κρίμα να μάθει το «τέλος» τρία λεπτά πριν από την έναρξη της προβολής;
Νέες συνήθειες. Νέο etiquette, με το παλιομοδίτικο, «ποτέ μην κάνετε κάτι, που δεν θα θέλατε να σας κάνουν.» Γιατί, για να είναι κανείς στη μόδα, πρέπει πρώτα να είναι ντεμοντέ.
Το σινεμά πολλοί εμίσησαν. Το θέατρο ουδείς
Σίγουρα θα το έχετε παρατηρήσει. Ειδικά αν αγαπάτε τον κινηματογράφο. Και το θέατρο. Έχει διαπιστωθεί όμως, -και είναι κάτι που φαίνεται στο ταμείο και στις γεμάτες ή άδειες αίθουσες-, πως στην μετά-Covid εποχή, η ψυχαγωγία έχει αλλάξει. Πηγαίνουμε με ενθουσιασμό στο θέατρο, επιμένουμε να θέλουμε να βλέπουμε τις πιο «δύσκολες» και «απαιτητικές» παραστάσεις, πολιορκούμε το τηλεφωνικό κέντρο για τις sold-out παραστάσεις, αλλά στον κινηματογράφο, για κάποιο λόγο, αντιστεκόμαστε.
Ενημερωνόμαστε για τις πιο πολυσυζητημένες ταινίες, φιλμ που είναι υποψήφια για Όσκαρ, έχουν ήδη βραβευτεί με Χρυσές Σφαίρες, παίζουν οι αγαπημένοι μας ηθοποιοί, φέρουν την υπογραφή δοκιμασμένων σκηνοθετών, κι όμως, όχι. Θα περιμένουμε να τις δούμε στην τηλεόραση. Από κάποια πλατφόρμα. Δεν μας πειράζει που θα είναι σε μικρή οθόνη, που μπορεί να μας πάρει ο ύπνος στον καναπέ, θα διακόψουμε την προβολή για να μιλήσουμε στο τηλέφωνο, να μαγειρέψουμε, να αδειάσουμε το πλυντήριο των πιάτων…
Και ο Τομ Χανκς θα είναι ακόμη εκεί. Σε pause. Η Πάμελα Άντερσον, επίσης. Ειδικά εκείνη, μπορεί να παραμείνει «ακινητοποιημένη», γιατί αν δεν μας αρέσει το ντοκιμαντέρ, γρήγορα θα το εγκαταλείψουμε. Στο σινεμά όμως δεσμεύεσαι. Χάνεσαι στο σκοτάδι, βλέπεις τις ταινίες που έρχονται, είναι μια ολόκληρη τελετουργία, περιμένεις το διάλειμμα, δεν έχεις αποφασίσει ακόμη αν προτιμάς τις αίθουσες που διακόπτουν την ροή, για να πας στο μπαρ ή την τουαλέτα.
Και τα θέατρα γεμίζουν. Και ευτυχώς. Με τόση μάσκα και υπερβολική δόση πανδημίας, είναι η στιγμή να χειροκροτήσουμε ζωντανά. Να νιώσουμε έντονα συναισθήματα. Να τραγουδήσουμε, στα μιούζικαλ. Να νιώσουμε αμήχανα στις βωμολοχίες. Να προβληματιστούμε. Να αποδράσουμε.
Αν όμως ξεχάσετε την ασφάλεια του σπιτιού και βρεθείτε, όπως παλιά, σε μία κινηματογραφική αίθουσα κοντά σας, και επιλέξετε μία ταινία όπως «Η Αυτοκρατορία του Φωτός» του Σαμ Μέντες με την Ολίβια Κόλμαν και τον Κόλιν Φερθ, γυρισμένη σε έναν επιβλητικό κινηματογράφο, στη δεκαετία του ’80, στην βρετανική επαρχία ή το «The Babylon» με τον Μπραντ Πιτ και την Μάργκο Ρόμπι, για την λάμψη του Χόλιγουντ, θα καταλάβετε ξανά γιατί τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με το ζεστό βούτυρο στο εκκωφαντικό ποπ κορν μέσα στο σκοτάδι.