IΣΤΟΡΙΕΣ ΜΟΔΑΣ. ΕΜΠΡΙΜΕ. EΘΝΙΚΗ ΜΟΔΑ. ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΕ ΦΩΣ

https://webtv.ert.gr/ert1/istories-modas/06okt2018-istories-modas/

 Η Ελλάδα έχει πολλές ιστορίες μόδας να αφηγηθεί. Ευκαιρία λοιπόν να ζωντανέψουν όλες αυτές οι ιστορίες, σε 12 επεισόδια, σε ένα ντοκιμαντέρ που καταγράφει για πρώτη φορά, εικόνες στα ατελιέ, στα στούντιο, στα ξενοδοχεία, στα μοδιστράδικα, στα κομμωτήρια, στις μπουτίκ, σε μνημεία, όπου υπάρχει αισθητική. Από τους αρχαιοελληνικούς χιτώνες στα πλισέ φορέματα του Jean Desses στη δεκαετία του 30 και από τα αποτυπώματα του Γιάννη Τσεκλένη με τα βυζαντινά χειρόγραφα, τα σύγχρονα σύμβολα αρχαιοελληνικού πολιτισμού, εξελίσσονται σε θέματα εθνικής επικοινωνίας και εξωστρέφειας. Από την Μινωική τέχνη και τα ανάκτορα της Κνωσσού, στην εγχώρια υψηλή ραπτική, τους πρώτους «ασπρόμαυρους» οίκους, τα πρώτα γυναικεία περιοδικά, τους χορούς με τα βαρύτιμα βραδινά φορέματα, τα κοσμήματα, τα καπέλα, τα γάντια, την ασπρόμαυρη λάμψη.

Η δημοσιογράφος μόδας, Elis Kiss, θυμάται τις «αξέχαστες στιγμές» της ελληνικής μόδας, τα «καλά χέρια» της μόδας και τις δυσκολίες παραγωγής, το εμπριμέ και τις διαφορετικές αναγνώσεις του σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, από τον Γιάννη Τσεκλένη στην Mary Κatrantzou, την ίδια στιγμή που ο fashion editor Μιχάλης Πάντος μιλάει για το ελληνικό φως και τους τρόπους που αποτυπώνεται στις σελίδα των περιοδικών και τα εγχώρια ντεφιλέ.

Ο Κωνσταντίνος Τζούμας δεν είναι σχεδιαστής μόδας, αν και θα μπορούσε. Έχοντας μεγαλώσει μέσα σε ένα σπίτι με μνήμες από γυναικεία αρώματα και χρώματα, συνήθιζε να έχει άποψη για τη μόδα από πολύ νωρίς… Αφηγείται την ιστορία της ελληνικής μόδας, με σιφόν και ζορζέτα, σε χώρο που παραπέμπει στη δεκαετία του γεννήθηκαν τα ψυχεδελικά μοτίβα. «Εγώ μεγάλωνα σε ένα σπίτι με πολλές γυναίκες… Η μητέρα μου, η γιαγιά μου, οι δύο μου αδελφές, μια θεία μου που είχε ξεμείνει με την κόρη της… Ένας μικρός που μεγάλωνε μέσα σε γυναίκες. Αυτό είναι το πιο χαρακτηριστικό των ανθρώπων που ασχολήθηκαν με τη μόδα… Περιστοιχίζονται από γυναίκες κι ένας άνδρας στη μέση που σχεδιάζει… »

Ο Γιάννης Τσεκλένης, μας υποδέχεται στο κέντρο της Αθήνας, στο ατελιέ του, με κόκκινες, γκρι, μαύρες αποχρώσεις, για να μας δείξει πρωτοσέλιδα της εποχής που τον αποθεώνουν, μαζί με την Ελλάδα σε μια στιγμή ανάκαμψης, σε ένα ταξίδι αναμνήσεων και συλλογών ψυχής. Παραδέχεται πως η ελληνική μόδα «δεν γνώρισε χρυσή εποχή», ετοιμάζεται «να φτιάξει άλλο …τρένο τώρα», υπάρχει «ατελείωτο ταλέντο» και «ανήσυχο κύτταρο», μέσα από τη μόδα μπορείς να περάσεις «μηνύματα έως και επικίνδυνα.» Και αυτό είναι κάτι που το γνωρίζει σίγουρα καλά η σχεδιάστρια Mary Katrantzou, η οποία, ξεχωρίζει σήμερα για τα υφάσματα κυρίως που χρησιμοποιεί, εμπριμέ που θα ζήλευαν ξακουστοί οίκοι της δεκαετίας του 50 και του 60, τις ιστορίες που αφηγείται στο κόκκινο χαλί, στην πασαρέλα, στην αληθινή ζωή.

Ποια ήταν όμως για τον φωτογράφο Τάσο Βρεττό η πιο ωραία εποχή για την ελληνική μόδα και πότε έβγαλε ο ίδιος τη μόδα στην ύπαιθρο; Στη διάρκεια της εκπομπής θα αποκωδικοποιήσει πορτρέτα και φωτογραφήσεις μόδας, στο στούντιο και εκτός, θα μιλήσει για την εποχή πριν και μετά τα φίλτρα και το photo shop. Η σχεδιάστρια κοσμημάτων, Κατερίνα Ψωμά, που φτιάχνει ανάγλυφα αξεσουάρ με νοσταλγία, θυμάται την ελληνική μόδα στη δεκαετία του  60 και του 70, την ιστορία τριών χιλιάδων ετών, παραμένει αισιόδοξη, εξηγεί στο ατελιέ της πως της αρέσει να μεταφράζει την αισθητική και ποια είναι τελικά τα βασικά χαρακτηριστικά του εμπριμέ. Ο κομμωτής Νικόλας Βιλλιώτης επιμένει στον μινιμαλισμό, αφού όπως θα πει το φλόραλ προσφέρει τεράστια πληροφορία σε ένα ρούχο, οπότε τα μαλλιά πρέπει να είναι «γεωμετρικά, λίγο πιο ήσυχα και αυστηρά.»

Και κάπως έτσι γεννιέται και εξελίσσεται το εμπριμέ made in Greece, πρωτότυπα υφάσματα που αφηγούνται μύθους, ανθισμένα μοτίβα, έργα τέχνης που φοριούνται και καταγράφουν οτιδήποτε συμβαίνει στον παγκόσμιο και εγχώριο χάρτη, υπονοώντας την ιστορία και την εξέλιξη της. Kύματα, μωσαϊκά, ελληνικά αγγεία, έντομα, καραβάκια, μωσαϊκά της Πέλλας, Αρπαγή της Περσεφόνης… Εθνική μόδα, όχι η Ελλάδα φολκλόρ, σίγουρα όχι ένας χιτώνας από συνθετικό μετάξι αλλά μετάξι λουσμένο στα χρώματα, τον ήλιο και το ελληνικό φως. Ιστορίες Μόδας. Ιστορίες με Φως.

ΕΝΘΥΜΙΟΝ 1970-80. ΟΤΑΝ Η ΕΥΤΥΧΙΑ ΜΕΤΡΙΕΤΑΙ ΣΕ ΔΡΑΧΜΕΣ...

Αναβιώνεις τη δεκαετία του 70 μέσα από ένα ψυχεδελικό καλειδοσκόπιο. Μόνο έτσι θα την δεις σωστά. Ζωντανά. Δυνατά. Τα μάξι φορέματα της μαμάς, σαν της γοργόνας, χωρίς ουρά. Και κάτι σούπερ μίνι, κεντημένα,  βαριά, λαμπερά, οριακά κιτς. Οι κουρτίνες στα δωμάτια. Πορτοκαλί με καφέ και μπεζ; Κάτι πελώριες κασέτες, σαν μαύρη σοκολάτα, σε ένα αντίστοιχα πελώριο μηχάνημα για να ακούς μουσική. Το πάτημα ενός κουμπιού στο juke box, ή «τζουκπόξ». Μπιτλς, Ρόλινγκ Στόουνς, Μαρινέλλα, Χατζιδάκις. Ψυχεδελική μόδα, ψυχεδελική μουσική, και η ζωή; Ψυχεδελική με ασημένιες αντανακλάσεις.

Η Ελλάδα στη δεκαετία του 70 βλέπει ασπρόμαυρη τηλεόραση. Εξακολουθεί να ακούει ραδιόφωνο με πάθος. Αλλά τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με την εικόνα. Ειδικά αν συνοδεύεται με σπιτικό σιμιγδαλένιο χαλβά με κανέλα και αμύγδαλα. 

Η οθόνη, μικρή και μεγάλη, παίζει με τη μαγεία. Την ψευδαίσθηση. Σίριαλ σε συνέχειες, ιστορίες της διπλανής πόρτας, παράλληλες ιστορίες μέσα από την κλειδαρότρυπα. Κινηματογραφιστές εκτός συνόρων, ο Φράνσις Φορντ Κόπολα, ο Μάρτιν Σκορσέζε, ο Τζορτζ Λούκας, ο Στίβεν Σπίλμπεργκ, στήνουν υπερπαραγωγές για τη μεγάλη οθόνη του 70. Σε απόλυτη αρμονία με ό,τι συμβαίνει στην Αμερική του τότε. Οι Έλληνες βλέπουν τηλεόραση, εθίζονται, οι πόλεις (και τα χωριά) ερημώνουν όταν παίζει κάτι αγαπημένο, το σινεμά μένει λίγο πίσω. 

Και η ατμόσφαιρα; Μυρίζει σεβεντίλα. Χούντα και κοινοβουλευτική δημοκρατία. 1974. Πριν και μετά. Πολυτεχνείο, φοιτητική εξέγερση, συγκρούσεις, τουρκική εισβολή στην Κύπρο, ανατροπές, περιπέτειες. Και μετά, πολιτική σταθερότητα, ένταξη Ελλάδας στην ΕΟΚ, αμφισβήτηση, αποχουντοποίηση, επεκτατική οικονομική πολιτική, οξεία ύφεση σε οικοδομές και κατασκευές, αύξηση της ανεργίας... 

Κι όμως. Η γενιά του 70 αρχίζει να παράγει θόρυβο, να δοκιμάζει και να ξεπερνά τα όρια της, να γίνεται από μαυρόασπρη, χρωματιστή. Είναι η δεκαετία που όλα αλλάζουν, όλοι αναζητούν το καινούργιο, το μέλλον, χωρίς φόβο, με πλήρη άγνοια. Τη σιγουριά της νοσταλγίας. Και την ψευδαίσθηση της αιώνιας νεότητας. 

Κίτρινα τρόλεϊ με κεραίες. Μπλε και άσπρα λεωφορεία. Ο ηλεκτρικός ενώνει τον Πειραιά με την Κηφισιά με τα ξύλινα βαγόνια του. Σκαραβαίοι και βάτραχοι σε ρόδες. Και κίνηση. 127 και 53 άλογα, οι αριθμοί στους δρόμους. Η Αθήνα σε μεταβατικό στάδιο, όχι πολύ διαφορετική από την Αθήνα του 2017. Ή μήπως ήταν; Οι κάτοικοι αυξάνονται στην πρωτεύουσα, οι πολυκατοικίες, τα ψηλά κτίρια γεννιούνται, οι πλατείες γκρεμίζονται και χτίζονται από την αρχή, για να καλύψουν τις ανάγκες της εποχής. 

Η Αθήνα αναπτύσσεται. Μεγαλώνει. Στο κέντρο και στα προάστια. Γίνεται (ακόμη) πιο θορυβώδης. Τα περίπτερα γεμίζουν λιχουδιές. Και έγχρωμα, εβδομαδιαία περιοδικά με ξύλινα μανταλάκια. Η αμερικανική πρεσβεία στη Βασιλίσσης Σοφίας γίνεται σήμα κατατεθέν της πόλης, όπως και το κτίριο του Φιξ. Ο Πύργος των Αθηνών ετοιμάζεται να ανέβει στα σύννεφα. Στο Σύνταγμα βγαίνουν κίτρινες πολυθρόνες για την ανάγνωση της εφημερίδας με ήλιο και καφέ, έξω. Άνδρες με φαβορίτες, ζιβάγκο και πτι-καρό σακάκι και γυναίκες με μακριά μαλλιά με μπούκλα στο τελείωμα και φορέματα που σκουπίζουν το πάτωμα, κρύβουν τις πλατφόρμες-υπερπαραγωγή σε στιλ Boney M ή Abba. Περπατούν περήφανα, αργά και σταθερά. 

Oι σταρ της ροκ επηρεάζουν με κάθε τους κίνηση το κοινό τους, στιλιστικά τουλάχιστον. Και οι κοινές θνητές; Φορούν αϊλάινερ στα μάτια. Ψεύτικες βλεφαρίδες. Ολόσωμες φόρμες. Θέλουν να μοιάσουν στην Μπριζίτ (Μπαρντό) χωρίς να παντρευτούν τον Σερζ (Γκένσμπουργκ). Νάζι και σκέρτσο. Πέτο που ...πετάει. Δερμάτινα τζάκετ. Patchwork από ανόμοια δέρματα και υφάσματα. Άρωμα Γούντστοκ εκτός. 

Κι εντός; Aν δούμε τον εγχώριο κινηματογράφο, θα καταλάβουμε πως βρίσκουν δουλειά οι Έλληνες στη δεκαετία του 70. Ο Κώστας Βουτσάς αλλάζει ακόμη και φυλή. Γυναίκες αλλάζουν φύλο. Η Αλίκη γίνεται άνδρας, ξανά και ξανά. Θέμα των ταινιών, ο πόλεμος και η ιστορία. Το παρελθόν. Η αναδρομή. Το ταξίδι. Το χθες. Υπολοχαγός Νατάσα. Μαντώ Μαυρογένους. Παπαφλέσσας. Η νέα σχολή, που επηρεάζεται από τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο, φωτίζει την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα. 

Και στις φωτογραφίες; Τα στιγμιότυπα; Τα οικογενειακά άλμπουμ; Ο τροχονόμος μέσα στο ριγέ κουβούκλιο. Τηλέφωνο με στρογγυλό καντράν.  Οι δερμάτινες σάκες στο σχολείο. Οι μπλε ποδιές του Γιάννη Τσεκλένη. Και οι λευκές, πάνινες κορδέλες στα μαλλιά των κοριτσιών. Οι διαφημίσεις με τα έξυπνα λογοπαίγνια. Οι κασέτες στο κασετόφωνο. Κι όταν χαλάνε, η χαρακτηριστική κίνηση με το μπλε στυλό που επαναφέρει την ταινία στη θέση της. 

H ζωή δεν κοστίζει ακριβά. Σάντουιτς με γύρο. Ή σουτζουκάκι. Το λεωφορείο στοιχίζει 1 δραχμή. Πληρώνεις με εικοσάρικο και ο εισπράκτορας δεν έχει να σου χαλάσει. Όλα έρχονται απέξω με χρονοκαθυστέρηση. Τραγούδια. Τάσεις. Αρώματα. Επιτυχίες. Σειρές. Ταινίες. Σοκολάτες. Μύθοι. Αλήθεια. Ψέματα, Πραγματικότητα με γκλίτερ. Η ευτυχία μετριέται σε δραχμές. Και τα ρέστα, είναι περισσότερα από τα νούμερα που κυκλοφορούν στους δρόμους.

ΕΝΘΥΜΙΟΝ 1980-1990. ΝΑ ΠΑΙΖΕΙ ΤΟ ΤΡΑΝΖΙΣΤΟΡ

80. Μαγικός αριθμός. Στρογγυλός. Φωτογενής, όταν γράφεται. Κι όταν τον θυμάσαι έχει ηχητικά εφέ, μαζί με οπτικές αντανακλάσεις. Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες. 80 τραγούδια. 80 βιντεοκασέτες. 80 μικρές λευκές τελείες στο παμφάγο Pacman με το τεράστιο στόμα. Στην εποχή προ-emoticons, προ-selfies, προ-κινητών, στη δεκαετία των χρωμάτων με ρίγες, η ιστορία γράφεται με παγωτό μηχανής, τσιχλόφουσκες που χάνουν τη γεύση τους σε δευτερόλεπτα, αγώνες μπάσκετ και ποδοσφαίρου που εξελίσσονται σε τρόπαια εθνικής υπερηφάνειας.

Το 80 μυρίζει 4711 και Μυρτώ. Παίζει Ατάρι. Ακούει Ντουράν Ντουράν. Έχει διλήμματα: Σπέτσες ή Ύδρα; Μύκονο ή Μύκονο; Ρόλινγκ Στόουνς ή Μπιτλς; Παίζει φλιπεράκια. Ψηφίζει Αλλαγή. Τα βλέπει όλα πράσινα. Πηγαίνει στο Μινιόν. Οδηγεί Pony και ονειρεύεται ένα πιο ψηλό τζιπ, «όταν μεγαλώσει». Και ψηλώσει; Χορεύει ντίσκο. Παίζει γιο-γιο. Ράβει (ακόμη) ρούχα. Κεντάει. Συλλέγει τάπερ. Πίνει ουίσκι με κόλα. Ακούει ροκ. Χορεύει αεροβική. Φοράει παγέτες. Βλέπει Τόλμη και Γοητεία.

Μπρουκ ή Ριτζ; Η δεκαετία της περμανάντ, της ξανθής ανταύγειας, του φιόγκου. Της υπερβολής. της ευφορίας, του ενθουσιασμού. Με απρόβλεπτες συνέπειες πίσω από το γκλίτερ. Μεταμοντέρνοι αρχιτέκτονες, συνθέτες, σκηνοθέτες, συγγραφείς, καλλιτέχνες, πρωταγωνιστές στο ίδιο έργο. Με μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια…

Στη δεκαετία του 80 όλα είναι ομιχλώδη. Καπνισμένα. Υπερμεγέθη. Φουσκωμένα. Γυαλιστερά. Σούπερ κιτς. Λάιτ. Ανάλαφρα. Παράφωνα. Την ίδια στιγμή μαζικά. Απλά. Λαϊκά. Ευκολοχώνευτα. Μεταβατικά. Λαρζ, όπως large, με το ζ να προφέρεται βασανιστικά αργά. Μια δεκαετία με γενναιοδωρία. Και ανοιχτή καρδιά, ανοιχτό πορτοφόλι, μουσική στη διαπασών.

Η κοκαϊνη γίνεται η ασημόσκονη των πάρτι. Το Aids χορεύει τη νύχτα. Και τη μέρα. Εξαρτήσεις, εμμονές, ακραίες απολαύσεις, με τίμημα. Νέοι άνθρωποι φεύγουν και οι παρέες μικραίνουν. Η ατμόσφαιρα αποτυπώνεται σε δημοφιλή φιλμ της εποχής: O Σημαδεμένος (1983), Bright Lights, Big City (1984), Less than Zero (1985) και σειρές (Miami Vice, 1984). Ακολουθεί η αποθέωση της βίντεο κασέτας. Και του βίντεο-κλιπ.

Η γλώσσα του κινηματογράφου γίνεται άμεση, γρήγορη, γυμνή. Και το ραδιόφωνο, επιθετικό, η στρίγγλα που έγινε αρνάκι. Από την ανάποδη. Η νύχτα γίνεται μέρα. Πάρτι αφήνουν εποχή. Παραφωνίες. Ευτράπελα. Λιποθυμίες.   

Κι όταν μένουμε σπίτι; Στο ζάπινγκ των eighties πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει η ασημένια κεραία. Ποιος σκότωσε τον Τζέι Αρ; Πότε θα μαλλιοτραβηχτεί η Αλέξις Ντέξτερ-Κόλμπι-Κάρινγκτον με την καλοσυνάτη Κριστλ Κάρινγκτον με την χρυσή αφέλεια;  Πότε επιτέλους θα φτάσει ο Εξωγήινος σπίτι του; ΕΤ phone home… Για να συναντήσει την Κάντι-Κάντι, τον Άνθρωπο από την Χαμένη Ατλαντίδα, την Βιονική Γυναίκα, μια κρουαζιέρα έστω με το Πλοίο της Αγάπης....

Η πιο παρεξηγημένη δεκαετία είναι χρυσή, λαμπερή, κιτς, με περισσότερη λακ από ποτέ, βάτες, ντίσκο ρυθμό, μπάγκι ατασθαλίες, κακόγουστα τζιν, μαλλιά κοκκοράκι, κιτς περιτύλιγμα. Και η ουσία;

Να παίζει το τρανζίστορ. Χωρίς μετρό (ακόμη), με νέφος σαν μαύρα σύννεφα στην Ελλάδα που γνωρίζει τις σαπουνόπερες με πάθος, αναπαράγει πρότυπα και συνήθειες σε συνέχειες, αγαπά οτιδήποτε είναι εισαγόμενο, δεν ντρέπεται γι’αυτό, αντίθετα το αποθεώνει. Και το υιοθετεί με κάθε επισημότητα.

Ξενομανία; Μι Τάρζαν, γιου Τζέιν. Τσίχλες κολλημένες στα σχολικά θρανία. Στα δέντρα. Στα κακόγουστα δερμάτινα παπούτσια, unisex, για αγόρια και κορίτσια, πάντα με κορδόνια, συχνά με κέρμα-διακόσμηση. Δραχμή ακόμη, ταπεινή, μάλλον όχι όσο γυαλιστερή θα θέλαμε. Το Φάντασμα του Μέλλοντος με την Οικονομική Καταστροφή Μέρος Πρώτο είναι μπροστά.

Γιατί τα πεντοχίλιαρα δεν είναι πετσετάκια ή κάπως έτσι. Πολιτική με ντουντούκα. Το αεροδρόμιο του Ελληνικού δεν μας χωράει πλέον. Ο Δρομέας (ακόμη) στην Ομόνοια. Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο Κολωνάκι. Και στα προάστια. Στα σομόν τερατουργήματα στην Εκάλη. Με την Βίρνα Δράκου, σαν την απόλυτη πρωταγωνίστρια-πρότυπο.

«Εϊτίλα». Αυτοκίνηση. Εννέα Μούσες. Bora-Bora. Amnesia. Κλαμπ με φωτορυθμικά και αυστηρή πόρτα. Ελληνική μόδα με δική της βιτρίνα. Σχεδιαστές που ακούγονται και φοριούνται κιόλας. Αν αγαπάς το χρώμα, φοράς Τσεκλένη, αν ανακαλύπτεις τώρα το μαύρο, Παρθένη.

Πρώτα εμπορικά κέντρα. Κακόγουστα ηλεκτρονικά ρολόγια με κουμπάκια και ασορτί ήχους. Συλλογές με αυτοκόλλητα. Ανταλλαγές στην πυλωτή. Οι πρώτοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, πιάνουν το μισό γραφείο, έχουν μικρή οθόνη, αντικαθιστούν την γραφομηχανή. Και το Ίντερνετ; Θεωρείται η εφεύρεση του 1989 και βαφτίζεται World Wide Web.

Και ο κόσμος; Παίζει Τέτρις. Αρνείται να μεγαλώσει. Φοράει τζιν με λευκές μπλούζες με φρούτο στην ετικέτα και πάνινα αθλητικά. Ξεχειλωμένα πουλόβερ σε φωσφοριζέ αποχρώσεις με ανοιχτή λαιμόκοψη, πουκάμισο από μέσα και δυο μύτες να ξεπροβάλουν στο τελείωμα. Τρώει παγωτό μηχανής στην Κηφισιά, παγωτό που βυθίζεται σε μαγική σοκολάτα και παγώνει σε δευτερόλεπτα. Τρώει μπιφτέκια με σος ροκφόρ και σαλάτα του Σεφ με έξτρα σος. Η εποχή της ασταμακαρονάδας θα αργήσει να φανεί. Ευτυχώς.

Τρώμε και ποπκόρν. Για πρώτη φορά δεν υπάρχουν ταινίες για παιδιά, εφήβους, μεγάλους. Πόλεμος των Άστρων σε συνέχειες, Ιντιάνα Τζόουνς, Μπάτμαν… Ταινίες επιστημονικής φαντασίας, περιπέτειες, κινηματογραφικές αίθουσες που κόβουν εισιτήρια για όρθιους. Ο Μάικλ Τζάκσον χορεύει Moonwalk σαν Πίτερ Παν στην Χώρα του Ποτέ. Κι ο Τομ Χανκς εύχεται στο Big να ξαναγίνει μαθητής στο σχολείο. Τυχαίο;

Γιατί να θέλεις να μεγαλώσεις; Στα eighties; Όλα λαμπυρίζουν. Η χώρα ξενυχτάει, ξενοκοιμάται, τραγουδάει Wham. Μουσικόραμα. Μανίνα, Κατερίνα, Πάττυ, Τιραμόλα. Περιοδικά που στοιχίζουν 80 δραχμές και είναι σαν επιχρωματισμένα. Οι τιράντες θεωρούνται ντεμοντέ. Οι γυναίκες φοράνε κοστούμια. Ή ταγέρ. Εννοείται με διπλές βάτες. Σακάκια σε ανδρική γραμμή, παστέλ αποχρώσεις. Το μαύρο παύει να αποτελεί συνώνυμο του πένθους, απενεχοποιείται, στα διαλείμματα παίζουν το μπλε ιλεκτρίκ και τα πελώρια πλαστικά σκουλαρίκια σε όλα τα χρώματα με κλιπ.

Τα μαλλιά φουσκώνουν κι άλλο. Αυτό που έγινε το 80 δεν έμεινε στο 80. Η εμμονή με τα χρήματα, να ζούμε για το τώρα χωρίς καμία σκέψη για το μετά, να ξοδεύουμε αντί να αποταμιεύουμε, να παχαίνουμε, να αγοράζουμε ξένα περιοδικά για να μοιάσουμε στην Κρίστι Μπρίνκλεϊ… Cause we are living in the Material World, τραγουδά η Μαντόνα, και είναι προφητική.

Μια Ελλάδα σαν τον κύβο του Ρούμπικ. Χρωματιστή, άναρχη, μπερδεμένη. Θέλει να διατηρήσει την μπλε και την λευκή όψη, να ξεχάσει την ασπρόμαυρη, να παίξει με νέες αποχρώσεις, πράσινες, κόκκινες, κίτρινες αλλά δεν ξέρει (ακόμη) ότι όταν μπερδευτούν όλα τα χρώματα μαζί, θαμπώνουν.