Η Αμελί απέσπασε συνολικά τέσσερα βραβεία Σεζάρ (ταινίας, σκηνοθεσίας, πρωτότυπης μουσικής επένδυσης, σκηνογραφίας) σε μια λαμπερή απονομή. Το τηλεφωνικό ραντεβού, όμως, με τον συνθέτη ΥanΤierseείχε κλειστεί νωρίτερα. Στη Γαλλία μόνο, η «Αμελί» έχει ξεπεράσει τα 8 εκατομμύρια εισιτήρια.
Ολα ξεκίνησαν όταν ο βοηθός του σκηνοθέτη έβαλε ένα cd στο αυτοκίνητο. O Ζαν-Πιερ Ζενέ βρήκε τη μουσική του Ιάν Τίρσεν «απίστευτη» και το ίδιο κιόλας απόγευμα είχε αγοράσει όλους του τους δίσκους. H απόλυτη αρμονία στη συνεργασία τους αποτυπώθηκε στα ηχοχρώματα της «Αμελί». O ΥanΤiersen αφηγείται τα υπόλοιπα.
- Υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες για να γράψεις ένα σάουντρακ;
- Στην περίπτωσή μου δεν μιλάμε ακριβώς για τη μουσική υπόκρουση ενός φιλμ, αφού τα περισσότερα κομμάτια προϋπήρχαν της ταινίας. Δεν δουλεύω με βάση τις εικόνες. Είναι κάτι που βρίσκω εξαιρετικά επικίνδυνο και περιοριστικό για έναν δημιουργό. O τρόπος που δουλεύω διαφέρει από τους υπόλοιπους συνθέτες. Εγώ γράφω πρώτα τα κομμάτια και αναζητώ τον σκηνοθέτη που θα τα αναδείξει. Προτιμώ να αυτοσχεδιάζω. Για μένα η μουσική είναι μια περιπέτεια που αναζητά ήρωες. Γι' αυτό και αρνούμαι να υποκύψω στη δύναμη της εικόνας.
- Δεν θα το κάνατε, ακόμη κι αν το οικονομικό δέλεαρ ήταν μεγάλο;
- Για μένα αυτό αποτελεί στάση ζωής. Τα πράγματα που με εκνευρίζουν και με απωθούν σε γενικές γραμμές, έχω επιλέξει απλώς να μην τα κάνω. Γιατί ξέρω ότι αν αναγκαστώ να το κάνω, θα βλάψει τη μουσική μου. Θεωρώ ότι η μουσική αποτελεί μία τέχνη αφηρημένη, μία μηχανή που γεννά συναισθήματα, και θα ήταν άδικο από την πλευρά μου να της στερήσω την ελευθερία της αφού αποτελεί από μόνη της μια διάλεκτο.
- «Les jours tristes», «La valse d' Amelie»... Πόση σημασία δίνετε στις λέξεις, στους τίτλους που συνοδεύουν τις μελωδίες σας;
- Οι λέξεις πρέπει να είναι πάντα ζωντανές. Να μην περιορίζουν τη φαντασία του ακροατή ή του θεατή. Πρέπει να είναι ποιητικοί και την ίδια στιγμή απόλυτα ρεαλιστικοί. Δεν μου αρέσουν οι φλύαροι ή οι δυσνόητοι τίτλοι.
- Πώς νιώθετε που δεν σας συμπεριέλαβε στους υποψηφίους η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου των Οσκαρ;
- Είμαι σίγουρα ευτυχής που δεν αγνοήθηκε η ταινία από τους Αμερικανούς. Για σκεφτείτε... Μια γαλλική ταινία δίπλα στα μεγαθήρια. Σίγουρα μια βράβευση λειτουργεί θετικά για την προώθηση μιας ταινίας. Οσο σκέφτομαι την υπερβολή της απονομής, το σόου που γίνεται κάθε χρόνο, χαίρομαι που δεν είμαι υποψήφιος.
- Πώς θα περιγράφατε τη σχέση σας με τον σκηνοθέτη της ταινίας, Ζαν-Πιερ Ζενέ;
- Δεν μιλήσαμε για πολλά πράγματα. Για την ακρίβεια δεν μιλήσαμε σχεδόν καθόλου. Είναι ένα στοίχημα αν θα πετύχει κάθε φορά η χημεία. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να σεβαστεί ο καθένας τη δουλειά του άλλου.
- Πώς συμβιώνουν η παράδοση με τον μοντερνισμό στην εικόνα και στη μουσική;
- H παράδοση δεν αφορά πλέον κανέναν όταν απομονώνεται από το σήμερα. Το χθες δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το τώρα. Το ακορντεόν, για παράδειγμα, ήταν ένα όργανο το οποίο ούτε γνώριζα ούτε συμπαθούσα. Και τελικά έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στη συγκεκριμένη δουλειά. Ολα τα όργανα μπορούν να αξιοποιηθούν μέσα από ένα σύγχρονο καλειδοσκόπιο.
- H σχέση Ιντερνετ και μουσικής σάς τρομάζει;
- Κακά τα ψέματα, οι νέοι σε ανακαλύπτουν πρώτα ηλεκτρονικά και μετά πάνε στο δισκοπωλείο. Το Διαδίκτυο είναι εξαιρετική εφεύρεση αφού μπορείς να ανακαλύψεις πραγματικά νέους ήχους. Το μόνο που με ενοχλεί είναι η ποιότητα του ήχου. Οπως και ο κίνδυνος να καταντήσεις... βουλιμικός.
- Εσείς πάσχετε από βουλιμία; Τι σας αρέσει να ακούτε αυτή τη στιγμή;
- Πολλά, διαφορετικά στυλ. Προτιμώ τα αμερικανικά ροκ συγκροτήματα από τους κλασικούς συνθέτες, αλλά είναι μια φάση που περνάω. Ακούω και Γάλλους τραγουδιστές. Προτιμώ να μη βάζω ετικέτες στη μουσική.
- Εχετε ακούσει ποτέ ελληνικά σάουντρακ;
- Μου αρέσει πολύ η δουλειά του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Λατρεύω τη μουσική της Ελένης Καραΐνδρου. Δεν θυμάμαι να με έχει συνεπάρει τίποτε άλλο. Θα έλεγα ότι στην ελληνική μουσική είμαι λιτοδίαιτος.