Συστήνεται ως βιομηχανικός σχεδιαστής. Σχεδιάζει προϊόντα που θα ήθελε να χρησιμοποιεί καταρχήν ο ίδιος. Δουλεύει σόλο, χωρίς να το έχει επιλέξει. Φτιάχνει από φρουτιέρα σε σχήμα βάφλας και σκαμπό με την ονομασία Monarchy (σαν βασιλική κορώνα τοποθετημένη ανάποδα) μέχρι δαχτυλίδια Out of Sight, μια λάμπα «παράσιτο» και πόσες ακόμη «ιδέες σε λίστα αναμονής». Ο Γιάννης Γκίκας οτιδήποτε φτιάχνει το βαφτίζει κιόλας, όπως είθισται στο ντιζάιν. Στέκεται μακριά από τα υπερσχεδιασμένα αντικείμενα, προτιμά μια πιο λιτή προσέγγιση, ίσως όχι την πιο εμπορική όπως λέει, γνωρίζοντας ότι οι Ελληνες προτιμούν τις πιο μαξιμαλιστικές κατευθύνσεις.
Έχει ταξιδέψει τη δουλειά του από την Biennale Internationale Design στη Γαλλία μέχρι το Salone del Mobile στην Ιταλία. Από αυτά που διαβάζω στην προσωπική του ιστοσελίδα φαντάζομαι ένα μοναχικό Ελληνα ντιζάινερ που γνωρίζει καλά κανόνες και παγίδες. Ο Γιάννης Γκίκας λέει: «Δεν είμαι μοναχικός άνθρωπος, αντίθετα πολύ κοινωνικός. Ως σχεδιαστής είμαι πιο μοναχικός, αλλά λόγω των δομικών προβλημάτων του χώρου, όχι λόγω επιλογής. Είμαι αισιόδοξος σε αυτόν τον τομέα. Η ελληνική σχεδιαστική κοινότητα πιστεύω ότι σύντομα θα γίνει πιο κοινωνική και εξωστρεφής, γεγονός το οποίο θα μας ωφελήσει όλους».
Έχει αρκετά πρότζεκτ με την υπογραφή του σε εξέλιξη και άλλα που μένουν ανεξίτηλα στον χρόνο. Του ζητάω να κατονομάσει τις συνεργασίες, για τις οποίες νιώθει περήφανος. «Νιώθω περηφάνια για το γεγονός ότι έχω λίγα προϊόντα σε παραγωγή και έχω καταφέρει να είμαι βιομηχανικός σχεδιαστής χωρίς να έχω σοβαρό ακαδημαϊκό υπόβαθρο, δυστυχώς βέβαια που δεν το έχω. Όμως, λόγω χαρακτήρα, συνήθως εκείνο που νιώθω πιο έντονα είναι αγωνία για το πώς θα προχωρήσω και θα βελτιωθώ».
Μιλάει με ενθουσιασμό όταν συνεργάζεται με ελληνικές εταιρίες. Όπως με την ελληνική εταιρία convex για μια σειρά από πόμολα. «Το ένα από τα πόμολα που σχεδίασα το έχω στην κύρια πόρτα του διαμερίσματός μου και το λατρεύω», συμπληρώνει. Ντιζάιν όμως σημαίνει αισθητική και λειτουργικότητα, μαζί με αντοχή στον χρόνο. «Δεν ξέρω αν τα καταφέρνω, αλλά σίγουρα το προσπαθώ», λέει ο Γιάννης Γκίκας. «Συνήθως προσπαθώ να αποφεύγω την πολυπλοκότητα σχεδιαστικά. Τα υπερσχεδιασμένα αντικείμενα εντυπωσιάζουν, αλλά γρήγορα κουράζουν και γι' αυτό δεν αντέχουν στον χρόνο. Όμως, μια λιτή, λειτουργική προσέγγιση δεν είναι και η πιο εμπορική. Οι Έλληνες από τη στιγμή που έφυγαν από την ανέχεια που, κατά μια έννοια, τους επέβαλλε τη λιτή έκφραση και σε συνδυασμό με την απουσία παιδείας και τη νότια ψυχοσύνθεσή τους, στρέφονται σε πιο μαξιμαλιστικές κατευθύνσεις».
Αναρωτιέμαι αν υπάρχει κάτι που δεν θα σχεδίαζε ποτέ... «Είναι τόσο μεγάλο το εύρος των προϊόντων που μπορεί να σχεδιάσει ένας βιομηχανικός σχεδιαστής. Οι περισσότεροι κινούνται σε μικρό υποσύνολο αυτού του χώρου με λίγες εξαιρέσεις. Δεν νομίζω να με ενδιέφερε να σχεδιάσω γεωργικά ή ιατρικά μηχανήματα. Συνήθως με ενδιαφέρει περισσότερο να σχεδιάζω προϊόντα που χρησιμοποιώ και εγώ ο ίδιος».
Το όνομά του ακούγεται και σε διεθνές επίπεδο. Κυρίως λόγω των δημοσιεύσεων σε blogs, όπως εξηγεί, και της βράβευσής του για τα σκαμπό Monarchy από το Red Dot Design Award στη Σιγκαπούρη. «Όμως είναι τόσο δυναμικός ο χώρος, που για να συνεχίσεις να υφίστασαι, πρέπει διαρκώς να δηλώνεις την παρουσία σου μέσω της δουλειάς σου», λέει ο Γιάννης Γκίκας. «Αυτή τη συγκεκριμένη περίοδο είναι εξαιρετικά δύσκολο, πάντοτε ήταν, γιατί εκτός από τον σχεδιασμό, η κατασκευή πρωτοτύπων και η συμμετοχή σε εκθέσεις στο εξωτερικό έχει δυσβάσταχτο κόστος. Οι ξένοι συνάδελφοι-σχεδιαστές είναι ευγενείς, αλλά πολλές φορές αδιάφοροι. Τώρα τελευταία έχω την εντύπωση ότι μας παίρνουν ακόμα λιγότερο στα σοβαρά.Προσέγγισα μια γερμανική εταιρία, την οποία μου σύστησε φίλος Γερμανός σχεδιαστής που συνεργάζεται μαζί τους, για την κατασκευή ενός πρωτότυπου. Δεν έλαβα καμία απάντηση... Ο φίλος μου μού ζήτησε συγγνώμη».
Τον ρωτάω ποια κομμάτια της δουλειάς του απολαμβάνει να κάνει και ποια θα προτιμούσε να κάνει κάποιος άλλος. «Δουλεύω απολύτως μόνος και όχι από επιλογή. Πιστεύω ότι αν είχα τη δυνατότητα να συνεργάζομαι με άλλους στο πλαίσιο ενός design studio, ως είθισται, και θα ήμουν πιο παραγωγικός και το αποτέλεσμα θα ήταν καλύτερο. Κάποια πράγματα μπορώ να τα κάνω καλά, κάποια άλλα όχι».
Άραγε, υπάρχει ελληνικότητα στα αντικείμενα που φτιάχνει κι αν ναι, πώς την ορίζει; «Δεν κάνω καμιά συνειδητή προσπάθεια να δείξω μέσα από το ντιζάιν την ελληνική μου καταγωγή ούτε και να την αποκρύψω», απαντάει ο Γιάννης Γκίκας. «Αφήνω ό,τι υπάρχει να βγαίνει αβίαστα και αυθόρμητα. Τώρα, την ελληνικότητα ή όχι του αποτελέσματος, είμαι τόσο κοντά σε αυτό που κάνω, που είμαι εντελώς ακατάλληλος να την κρίνω. Η αλήθεια είναι ότι όσο περνάει ο καιρός, όλο και περισσότερο με ενδιαφέρει η χαρτογράφηση εκείνων των στοιχείων που συνθέτουν την ελληνικότητα. Ναι, θα ήθελα να χρησιμοποιήσω και να αξιοποιήσω στα ελληνικά στοιχεία περισσότερο και στο design και γενικά».
Μέχρι τώρα ο Γιάννης Γκίκας έχει συνεργαστεί με μικρές εταιρίες. Τον ρωτάω αν θα επιδίωκε να τον «υιοθετήσει» μια μεγαλύτερη, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα στη μόδα... «Είναι όνειρο κάθε σχεδιαστή να δει τα σχέδιά του να υλοποιούνται και να διατίθενται από μεγάλες εταιρίες. Απλώς είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο και απίθανο».
Ο Γιάννης Γκίκας μοιάζει αισιόδοξος, αλλά συγκρατημένος. Μπορεί ένας designer στην Ελλάδα να ζήσει σήμερα από το επάγγελμά του; Υπάρχει ντιζάιν στην Ελλάδα; «Όχι, δεν μπορεί. Ναι, design υπάρχει. Τώρα τι ποιότητας είναι, κατά πόσον έχει δημιουργήσει τη δική του ταυτότητα, είναι μια άλλη υπόθεση».