Ντουλαμάς, τζουμπές ή μήπως καλύτερα dolama kaftan; Την πρώτη φορά που είχα δει από κοντά ντουλαμά ήταν πριν από λίγα χρόνια στην οδό Κανάρη, στο Πελοπονησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα. Για να δω από κοντά διαφορετικές αναγνώσεις στον ντουλαμά και το πιρπιρί.
Και τώρα, το Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, φιλοξενεί (μέχρι τις 26 Απριλίου) μια ελληνική έκθεση μόδας, με όμορφα στημένα ρούχα, και πρωταγωνιστή ένα μάλλον άουτσάιντερ της παράδοσης που χάρη στην Ιωάννα Παπαντωνίου αποκτά επιτέλους λάμψη και αναγνώριση.
Για να δούμε τι σχεδίασε η ίδια για το θέατρο και διαφορετικούς ρόλους κάθε φορά, με χρωματιστές, ανάγλυφες, μονόχρωμες, τρισδιάστατες απαιτήσεις σε μια ζωντανή σκηνή, να δούμε έναν στρατό με λευκό «καμβά» από τον Αριστείδη Τζονευράκη και τι γίνεται όταν σύγχρονοι σχεδιαστές μόδας και brands, καλούνται να εμπνευστούν από την ελληνική παράδοση.
Το αποτέλεσμα; Λευκός ο ντουλαμάς του Άγγελου Μπράτη, ντένιμ μωσαϊκό, εκείνος του Δημήτρη Ντάσσιου, πληθωρικός των Deux Hommes, έθνικ της Τίνας Καραγεώργη, γήινος ο ντουλαμάς της Σοφίας Κοκοσαλάκη, επιβλητικός της Λουκίας, θέλεις σίγουρα να δοκιμάσεις τον ντουλαμά με την υπογραφή Maison Faliakos, οπωςσδήποτε των Mi-Ro, αλλά και του Μάρκελλου Νύκτα, να αισθανθείς πόσο εναλλακτική είναι η πρόταση με την ετικέτα Parthenis, ο πλισέ ντουλαμάς της Δάφνης Βαλέντε, ο μεταμοντέρνος των Ζeus+Dione, η νουάρ εκτέλεση του Βασίλη Ζούλια.
Κάτι αντίστοιχο είχε επιχειρήσει και ο Dries Van Noten στην Αμβέρσα πριν από λίγα χρόνια, σκηνοθετώντας «Inspirations» της μόδας, παραλλαγές στο ίδιο θέμα. Και τώρα, ο τίτλος «Ντουλαμάς ο Μεγαλοπρεπής, Ένα πανωφόρι αλλιώτικο από τ’άλλα», θυμίζει βιβλίο, ταινία, έκθεση που δημιούργησε η Ιωάννα Παπαντωνίου για να περιγράψει με τον πιο παρασττικό τρόπο την μακρόχρονη σχέση της με τον ντουλαμά, «ένα σπάνιο, εξαιρετικό ένδυμα που φορέθηκε στα Δυτικά Βαλκάνια την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας».
Dolama όπως επενδύτης στα τούρκικα, αν και όταν θα παρατηρήσουμε ουγγρικά στρατιωτικά σακάκια θα παρατηρήσουμε αρκετές ομοιότητες. Ντουλαμά θα βρούεμ και στο Ιράν, στη Γεωργία ενώ στην Αλβανία υπάρχει στα βιβλία σαν γαμήλιο σύνολο. Νυφικός ντουλαμάς; Doulamas-a-porter, μια ιστορία σε εξέλιξη, που θέλουμε να δούμε και στην πασαρέλα, με ανάλογο σάουντρακ.